Wat wilden we bereiken?

Het versterken van de sociale structuur én de 'basis op orde' in onze gemeente. Het gaat hier om het geheel van inwoners, organisaties, diensten en voorzieningen. De essentie is de samenhang tussen de mensen te versterken, de leefbaarheid te vergroten en de participatie in de stad, dorpen en wijken te bevorderen. Wij versterken deze structuur onder andere door inwoners en organisaties te faciliteren bij initiatieven, hen daarbij te ondersteunen en te positioneren. Daarbij investeren we in ontmoeting dichtbij onze inwoners en maatschappelijke partners. Als regisseur stellen wij ons actief op om verbindingen te initiëren en te stimuleren. Het gaat tot slot ook om grip op de kosten en flexibiliteit ten aanzien van inkoop en verantwoording binnen het sociaal domein te versterken.

We gaan op het gebied van jeugd en maatschappelijke ondersteuning uit van de kracht van de samenleving en sluiten aan bij de leefwereld van inwoners en gezinnen. Onze activiteiten zijn erop gericht de inwoners in hun kracht te zetten en de samenleving actiever te maken. Hierbij houden we oog voor kwetsbaarheid, vergrijzing en voor jeugd en gezin. Daarbij zijn we gericht op het verminderen van de kosten van jeugdhulp en maatschappelijke ondersteuning.

Beleidsindicatoren (verplicht)

Achterstand onder jeugd - Kinderen in uitkeringsgezin

Toelichting

Percentage kinderen tot 18 jaar die in een gezin leven dat van een bijstandsuitkering moet rondkomen. Bijstandshuishouden is een huishouden waarvan minimaal één lid een bijstandsuitkering ontvangt. Onder bijstand wordt hier uitkeringen aan huishoudens op grond van de Wet werk en bijstand (WWB, tot 2015) en de Participatiewet (vanaf 2015) en het Besluit bijstandsverlening zelfstandigen 2004 (Bbz) verstaan. Tot en met 2015 zijn de cijfers van deze indicator afkomstig van het Verwey-Jonker Instituut - Kinderen in Tel. De cijfers vanaf 2016 zijn afkomstig van het

Cliënten met een maatwerkarrangement Wmo (aantal per 1.000 inwoners)

Toelichting

Zevenaar heeft in vergelijking met Gelderland meer inwoners met maatwerkarrangementen vanuit de Wmo. Dit heeft verschillende oorzaken:

1. Zevenaar kent ten opzichte van Gelderland een meer vergrijsde populatie. Vergrijzing blijkt een voorspeller voor Wmo gebruik. Het aantal mensen in Zevenaar dat hulp vanuit de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo) nodig heeft, is daardoor hoger.

2. In de gemeente Zevenaar zijn veel soorten van zorg en ondersteuning vanuit de Wmo als maatwerk georganiseerd. Er zijn (grote) gemeenten in Gelderland die vormen van zorg en ondersteuning als algemene voorziening hebben georganiseerd die in Zevenaar als maatwerk worden ingezet. Hulp bij het Huishouden is hier een voorbeeld van. Diverse (grote) gemeenten hebben dit als algemene voorziening georganiseerd. Aangezien er binnen de Wmo veel gebruik wordt gemaakt van Hulp bij het Huishouden heeft dit een verlagend effect op het Gelders gemiddelde. In Zevenaar hebben we Hulp bij het Huishouden georganiseerd als maatwerkvoorziening. Deze keuze verklaart voor een deel dat Zevenaar meer cliënten met een maatwerkarrangement Wmo kent.

De hoogte van het aantal maatwerkarrangementen per 1000 inwoners bepaalt niet alleen de kosten die gemaakt worden voor de Wmo. Tijdens de presentatie op 11 december 2019 lieten wij u zien dat de gemiddelde kosten Wmo per inwoner in Zevenaar op €219 liggen. Daarmee lagen de kosten in 2018 in lijn met het Gelders gemiddelde (€217).

Daarnaast zien we dat het aantal cliënten met een maatwerkarrangement Wmo ten opzichte van 2018 is gestegen. Naast de vergrijzing in Zevenaar is de invoering van het abonnementstarief en de daaruit voortvloeiende aanzuigende werking een belangrijke verklaring.

Jongeren met een delict voor de rechter (% 12 t/m 21 jarigen)

Toelichting

In 2018 zijn er 20 jongeren voor de rechter verschenen (in procenten was dit zo laag, dat er naar 0 is afgerond). Een jongere kan dan jeugdreclassering opgelegd krijgen. Hierbij zien we een verband met de 15 trajecten die in de eerste helft van 2019 zijn gestart. Zie de vorige indicator die gaat over jeugdreclassering.
Ons beleid richtte zich zoals al benoemd op het inzetten van jeugdhulp en een regionale aanpak Samen Veilig. Maar ook organiseerde de gemeente preventievere activiteiten. Dit deden we door activiteiten te ontplooien binnen de ontwikkelroute kansrijk opgroeien. Enkele voorbeelden waren: inzet van HALT voorlichtingslessen op de scholen, de aanpak voortijdig schoolverlaten, de aanpak op aansluiting onderwijs en de arbeidsmarkt.
Er is data beschikbaar over deze indicator, maar de bron van de informatie is niet de gemeente zelf. Dat is wel zo bij de andere indicatoren. Ook hier is geen specifieke analyse uitgevoerd om het verschil ten opzichte van Gelderland te kunnen duiden.

Jongeren met jeugdbescherming (% van alle jongeren tot 18 jaar)

Toelichting

Het gemeentelijk beleid richtte zich op het voorkomen van jeugdbeschermingsmaatregelen, maar ook erop als deze werd opgelegd door de rechter de maatregel kwalitatief goed uit te voeren.
Door de preventieve inzet van de projecten Voorzorg en Stevig Ouderschap vanuit de jeugdgezondheidszorg, maar ook door de inzet van opvoedondersteuning vanuit de regionale inkoop werden ouders daar waar nodig ontlast en ondersteund.
Wanneer dit niet voldoende was, en de veiligheid van het kind in het gedrang kwam, was er het product drang beschikbaar. Daarnaast probeerde de gemeente de inzet van de maatregel zoveel mogelijk te voorkomen door samen te werken binnen de regionale Beschermingstafel.
Wanneer er toch een maatregel nodig was, was er jeugdbescherming beschikbaar. Dit kocht de gemeente in via de regionale inkoop. In 2019 is de samenwerking tussen de Gecertificeerde Instellingen (uitvoerder van de maatregelen), de gemeente en de andere veiligheidspartners geïntensiveerd.
Er is data beschikbaar over de inzet van jeugdbescherming, maar er is geen specifieke analyse voor de jeugdbescherming uitgevoerd om het verschil ten opzichte van Gelderland te kunnen duiden. Wel zijn er een aantal algemene variabelen te noemen die verklaren waarom Zevenaar hoger scoort op gebruik van jeugdhulp ten opzichte van Gelderland. Deze staan beschreven onder de indicator jeugdhulp algemeen.

Jongeren met jeugdhulp (% van alle jongeren tot 18 jaar)

Toelichting

Zowel de stijging als de toename van complexiteit per casus is een landelijke trend. Hiervoor gaven wij u al eerder de volgende oorzaken aan:

•   Afnemende tolerantie voor afwijkend gedrag of ontwikkeling.
•   In combinatie met ‘verbeterde’ diagnostiek leidt dat dikwijls tot eerdere diagnoses waarmee vervolgens een beroep wordt gedaan op de jeugdhulp;
•   Prestatiemaatschappij
•   Ouders worden steeds mondiger en nemen in combinatie met de hierboven beschreven punten minder snel genoegen met een advies om geen hulp in te zetten of minder hulp dan gevraagd/verwacht. Daarbij weten ouders steeds beter hun weg naar de jeugdhulp te vinden: via de lokale (wijk)teams, maar als dat niet tot het door de ouders gewenste advies leidt, weten zij ook de weg naar de huisarts als toegangspoort tot jeugdhulp.

Er zijn een aantal variabelen (wetenschappelijk aangetoond dat deze bijdragen aan instroom jeugdhulp) te noemen waardoor Zevenaar hoger scoort op gebruik jeugdhulp dan het Gelders gemiddelde:
-   Zevenaar heeft meer kinderen met een handicap
-   Zevenaar heeft meer kinderen met een lager opleidingsniveau
-   Zevenaar heeft meer kinderen met een laag geboorte gewicht
-   Zevenaar heeft meer volwassenen die gebruik maken van basis GGZ en/ of POH GGZ.
-   Zevenaar heeft meer één-ouder- gezinnen.

Ook hier richtte het gevoerde beleid zich op het voorkomen van de inzet van jeugdhulp en een zo kort en licht als mogelijke inzet ervan.
We startten met de samenwerking tussen de voorliggende voorzieningen zoals, scholen, kinderdagverblijven en jeugdgezondheidszorg om gezamenlijk in te zetten op preventie en het bieden van passende hulp aan kinderen en hun gezinnen. Ook werd de relatie met de huisartsen, als wettelijk verwijzer van jeugdhulp, steeds beter. Door de inzet van de POH en SOH bij huisartsen is instroom in jeugdhulp deels voorkomen. Door de regionale contractering van jeugdhulp is er gestuurd op kwalitatief goede inzet van jeugdhulp. We stuurden middels trimestergesprekken op de inzet van zorg bij de aanbieders.

Jongeren met jeugdreclassering (% kinderen 12 tot 23 jaar)

Toelichting

Wanneer jongeren voor de rechter moeten verschijnen, kunnen ze jeugdreclassering opgelegd krijgen. Het doel van jeugdreclassering is om in samenwerking met ouder(s) of netwerk, het gedrag van de jongere te veranderen en recidive te voorkomen. In de eerste helft van 2019 waren er dat voor Zevenaar 15.
Het beleid richtte zich op voorkomen van de inzet van een jeugdreclasseringsmaatregel, door ouders en jongeren daar waar nodig te ondersteunen en te ontlasten. Er was opvoedingsondersteuning ingekocht voor de ouders/ en verzorgers, maar ook ondersteuning voor de jongeren zelf. Daarnaast stelden we een regioaanpak Samen Veilig 2019- 2022 op. Hierin is de aanpak van huiselijk geweld en kindermishandeling beschreven.
Het beleid richtte zich ook op het zo goed mogelijk ondersteunen van de jongere en zijn netwerk tijdens de jeugdreclasseringsmaatregel. Door kwalitatieve goede inkoop van jeugdreclassering (onderdeel van de regionaal ingekochte jeugdhulp) en door het ondersteunen via jeugdhulp wanneer nodig. Daarnaast was er een nauwe samenwerking met de veiligheidspartners in het lokale veiligheidsoverleg.
Er is data beschikbaar over de inzet van jeugdreclassering, maar er is geen specifieke analyse voor de jeugdreclassering uitgevoerd om het verschil ten opzichte van Gelderland te kunnen duiden. Wel zijn er een aantal algemene variabelen te noemen die verklaren waarom Zevenaar hoger scoort op gebruik van jeugdhulp ten opzichte van Gelderland. Deze staan beschreven onder de indicator jeugdhulp algemeen.

Wij willen de zelfredzaamheid van onze inwoners, de sociale cohesie en de lokale economie bevorderen. Daarom streven wij naar een inclusieve arbeidsmarkt. Een arbeidsmarkt waaraan alle inwoners zo zelfstandig mogelijk kunnen deelnemen, ongeacht leeftijd, achtergrond of arbeidshandicap. Inwoners die minder zelfredzaam zijn, ondersteunen wij door middel van verschillende voorzieningen.

Beleidsindicatoren (verplicht)

Banen (aantal per 1.000 inwoners 15 t/m 64 jaar)

Toelichting

Het aantal beschikbare banen is momenteel goed en -voor de uitbraak van het Coronavirus- is dan ook een stijgende lijn te ontdekken. In bepaalde sectoren (bijv. transport, IT) is het moeilijk om aan personeel te komen.

Lopende re-integratievoorzieningen (aantal per 10.000 inwoners van 15 t/m 64 jaar)

Toelichting

Het gemiddelde van gemeente Zevenaar ligt licht onder het Gelders gemiddelde. Verklaring kan zijn dat onze RSD het loonkostensubsidie-instrument vaak toepast. De realisatie 2016 ligt in lijn met de verwachting.

Netto arbeidsparticipatie (% werkzame beroepsbevolking t.o.v. beroepsbevolking)

Toelichting

Uit de cijfers blijkt dat de netto arbeidsmarktparticipatie  in gemeente Zevenaar ongeveer gelijke tred houdt vergeleken met provincie Gelderland. Onze businesscase is er op gericht om arbeidsparticipatie te verhogen.

Personen met een bijstandsuitkering van 18 jaar en ouder (aantal per 10.000 inwoners)

Toelichting

De gemeente Zevenaar streeft naar een zo'n laag mogelijk aantal personen met een bijstandsuitkering. De businesscase is daarnaast gericht op het arbeidsfit maken van inwoners, zodat zij een stap vooruit kunnen zetten op de participatieladder.
Het aantal personen met een bijstandsuitkering per 1000 inwoners bevind zich onder het Gelders gemiddelde.

Werkloze jongeren (% 16 t/m 22 jarigen)

Toelichting

De jeugdwerkeloosheid vertoont een licht stijgende lijn in 2018 (3%), terwijl de economie en banenmarkt aantrekt. Een verklaring is niet voorhanden.