Begrotingsrechtmatigheid

Bij de begrotingsrechtmatigheid wordt nagegaan of de lasten zijn gerealiseerd binnen de door de raad geautoriseerde programma’s. Een overschrijding kan als onrechtmatig worden beoordeeld. In veel gevallen is echter sprake van uitgaven die binnen het door de raad vastgestelde beleid zijn gebleven.

In dit hoofdstuk worden de begrotingsafwijkingen gepresenteerd en voorzien van een oorzaak. De oorzaak kan worden onderverdeeld in zeven categorieën die worden gepresenteerd in onderstaande tabel. De kolom ‘R’ staat voor Rechtmatig (telt niet mee in het oordeel van de accountant) en ‘O’ voor onrechtmatig (telt mee in het oordeel van de accountant).

	Categorie begrotingsafwijking:	R	O
1	Budgetoverschrijdingen betreffende activiteiten die niet passen binnen bestaand beleid en waarvoor geen voorstel tot begrotingsaanpassing is ingediend. Bijvoorbeeld de doelgroep c.q. de activiteiten zijn in de praktijk aantoonbaar ruimer geïnterpreteerd dan in regelgeving (subsidieregeling, -verordening) was gedefinieerd.		X
2	Budgetoverschrijdingen die passen binnen bestaand beleid, maar waarbij ondubbelzinnig is vaststelt dat die ten onrechte niet tijdig zijn geautoriseerd. Bijvoorbeeld: de verwachte kostenoverschrijding op jaarbasis was via tussentijdse informatie al wel bekend, maar men heeft geen voorstel tot begrotingsaanpassing ingediend en dit is in strijd met de budgetregels zoals afgesproken met de raad.		X
3	Budgetoverschrijdingen die geheel of grotendeels worden gecompenseerd door direct gerelateerde opbrengsten, bijvoorbeeld via subsidies of kostendekkende omzet.	X
4	Budgetoverschrijdingen bij open einde (subsidie)regelingen. Vaak blijkt vanwege dit open karakter in het kader van het opmaken van de jaarrekening een (niet eerder geconstateerde) overschrijding.	X
5	Budgetoverschrijdingen die worden gecompenseerd door extra inkomsten die niet direct gerelateerd zijn. Over de aanwending van deze extra inkomsten heeft de raad nog geen besluit genomen.		X
6	Budgetoverschrijdingen betreffende activiteiten welke achteraf als onrechtmatig moeten worden beschouwd omdat dit bijvoorbeeld bij nader onderzoek van de subsidieverstrekker, belastingdienst of een toezichthouder blijkt (bijvoorbeeld een belastingnaheffing). Het zal hier in de praktijk vaak gaan om interpretatieverschillen bij de uitleg van wet- en regelgeving die na het verantwoordingsjaar aan het licht komen. Er zijn dan geen rechtmatigheidsgevolgen voor dat verantwoordingsjaar. Wel zal de gemeente ervoor moeten zorgen dat de overschrijdingen getrouw in de jaarrekening worden weergegeven. Ook kunnen er gevolgen zijn voor het lopende jaar.
	- geconstateerd tijdens verantwoordingsjaar		X
	- geconstateerd na verantwoordingsjaar	X
7	Budgetoverschrijdingen op activeerbare activiteiten (investeringen of totaal geautoriseerd budget) waarvan de gevolgen voornamelijk zichtbaar worden via hogere afschrijvings- en financieringslasten in het jaar zelf of pas in de volgende jaren.
	- jaar van investeren		X
	- afschrijvings- en financieringslasten in latere jaren	X

EXPLOITATIE LASTEN
Programma omschrijving	Begroting	Realisatie	Begrotings afwijking
0. Bestuur en ondersteuning	25.245	23.945	1.300
1. Veiligheid	3.023	3.052	-29
2. Verkeer, vervoer en waterstaat	5.469	5.749	-280
3. Economie	32.201	29.945	2.256
4. Onderwijs	5.238	4.995	243
5. Sport, cultuur en recreatie	8.253	8.297	-44
6. Sociaal domein	56.261	56.982	-721
7. Volksgezondheid en milieu	9.866	9.913	-47
8. Volkshuisvesting, ruimtelijke ordening en stedelijke vernieuwing	4.972	8.488	-3.517
Totaal exploitatielasten	150.527	151.366	-839

Op de programma's 1, 2, 5, 6 , 7 en 8 is sprake van een overschrijding van de geraamde lasten.

1. Veiligheid
Er is sprake van een overschrijding van de geraamde lasten van € 29.000. Dit bedrag wordt niet veroorzaakt door één bedrag, maar door meerdere onderdelen. Belangrijkste onderdeel is een overschrijding van de intern doorbelaste kosten.

Toelichting
De overschrijdingen maken onderdeel uit van bestaand beleid en budgetten. Tussentijds zijn deze bijgesteld op basis van de toen aanwezige informatie. Bij de jaarrekening is echter gebleken dat de beschikbare budgetten op dit programma onvoldoende waren.

2. Verkeer, vervoer en waterstaat
Op dit programma wordt de overschrijding veroorzaakt door hogere doorbelastingen op het gebied van salarissen (€ 220.000) en kapitaallasten (€ 60.000).

5. Sport, cultuur en recreatie
De overschrijding van de geraamde lasten met € 44.000 bestaat uit meerdere onderdelen. Zo zijn de kapitaallasten en de salaris gerelateerde kosten overschreden.

6. Sociaal domein
Binnen het sociaal domein laten de zorgkosten overschrijdingen zien. Wmo Begeleiding en Hulp bij het huishouden ongeveer € 180.000. Ook het minimabeleid (€ 58.000) en het doelgroepenvervoer (€ 163.000) dragen bij aan de overschrijding. De grootste overschrijding wordt echter veroorzaakt door de interne kosten (salaris e.d. € 415.000).

Toelichting
De overschrijding betreffen deels overschrijdingen uit categorie 4, zijnde een open-einde regeling. Daarnaast maken de overschrijdingen onderdeel uit van bestaand beleid en budgetten. Tussentijds zijn deze bijgesteld op basis van de toen aanwezige informatie. Bij de jaarrekening is echter gebleken dat de beschikbare budgetten op dit programma onvoldoende waren.

7. Volksgezondheid en milieu
De lasten op dit programma worden zijn overschreden. Dit wordt veroorzaakt door een nadeel op de post afvalverwijdering. Met name door een dubbele afrekening (2018 en 2019) in 2019 zijn de lasten overschreden met € 540.000. Op een aantal andere posten zijn de uitgaven lager dan geraamd waardoor de totale overschrijding op het programma € 47.000 bedraagt.

8. Volkshuisvesting, ruimtelijke ordening en stedelijke vernieuwing
Binnen programma 8 is een forse overschrijding gepresenteerd. Deze wordt veroorzaakt door lasten binnen de verschillende grondexploitaties. Deze worden meer dan gecompenseerd door extra baten en een verlaging van de risicovoorziening.

Toelichting
De hogere kosten worden gecompenseerd door hogere opbrengsten (categorie 3) in de bouwgronden.

TOEVOEGINGEN AAN RESERVES
Programma omschrijving	Begroting	Realisatie	Begrotings afwijking
0. Bestuur en ondersteuning	6.851	6.851	0
1. Veiligheid	0	0	0
2. Verkeer, vervoer en waterstaat	176	176	0
3. Economie	0	0	0
4. Onderwijs	0	0	0
5. Sport, cultuur en recreatie	1.440	1.440	0
6. Sociaal domein	0	0	0
7. Volksgezondheid en milieu	212	289	-76
8. Volkshuisvesting, ruimtelijke ordening en stedelijke vernieuwing	155	0	155
Totaal toevoegingen aan reserves	8.834	8.756	78

7. Volksgezondheid en milieu
Binnen programma 7 is meer toegevoegd aan de reserve dan opgenomen in de raming.
Dit wordt veroorzaakt door een extra mutatie aan de reserve afval. Gebleken is dat er over 2018 en 2019 geen toevoeging aan de reserve heeft plaatsgevonden voor de afrekening met de Reinigingsdienst De Liemers. Deze mutatie moest nog plaats vinden omdat de heffing wordt gedekt uit heffingen van inwoners.

Toelichting
De hogere toevoeging wordt gecompenseerd door gerelateerde opbrengsten uit heffingen.